Cieszył się zainteresowaniem oraz uznaniem już w starożytności, kiedy uchodził nie tylko za symbol majętności, ale też długowieczności, miłości, mądrości, uczciwości oraz przyjaźni z innymi ludźmi. W późniejszym czasie nazwano go “królem klejnotów”, a jego sławę potwierdza tak zwany Szafir – sprawdź – Świętego Edwarda, który umieszczony jest w środku krzyża ozdabiającego koronę władców Wielkiej Brytanii. Szlachetny kamień tworzy w głownej mierze kryształy, przyjmujące postać pseudoheksagonalnych słupów i bipiramid. Na ich ścianach dostrzegalne są poprzeczne zbrużdżenia. Z powodu właściwości – przede wszystkim niezwykłą wytrzymałość, ścieralność jak również różnobarwność znalazł szerokie zastosowanie w jubilerstwie, przy wyrobie drogiej biżuterii (pierścionków, wisiorków, broszek, kolczyków), jak także w przemyśle precyzyjnym, przy produkcji laserów (kamień z domieszką tytanu stanowi czynny ośrodek lasera) lub igieł do gramofonów. Ponadto, szafir wykorzystywany jest w medycynie naturalnej oraz medycynie estetycznej.
W związku z tym, iż istnieje kilka podobnych do szafiru minerałów, nierzadko bywa z nimi mylony. Wśród nich wymienia się np. cyrkon, kyanit, topaz, tanzanit albo indygolit. W celu wyeliminowania pomyłki zaleca się przeprowadzenie testu twardości. Badaniu mogą podlegać też gęstość, widmo absorbcji (powstające w okresie przechodzenia promieniowania elektromagnetycznego przez ośrodek absorbujący promieniowanie o wyznaczonej długości fal) i właściwości optyczne.
